Nederland is een land gemaakt voor fietsen. We hebben meer fietspaden dan welk ander land ter wereld. Ik ben er sinds enkele jaren ook achter dat Nederland zelfs fietspaden in de lucht heeft, want ik zie herhaaldelijk een stel wolkenfietsers voorbijkomen. Mensen die helemaal los van de werkelijkheid zijn en nodig aan hun benen in de dagelijkse realiteit moeten worden getrokken.
Als praatpaaltje van (startende) ondernemers zie ik het als één van mijn taken om af en toe advocaat van de duivel te spelen. Ik doe dit om te testen hoe stevig ze in hun schoenen staan en om de vinger op de zwakke plekken in hun ondernemersplan te kunnen leggen. Natuurlijk ben ik er niet op uit om iemands droom te verwoesten, maar sommige starters zijn al failliet voordat ze goed en wel begonnen zijn. Mijn advies om niet door te zetten kan dan een hoop ellende voorkomen. Ik weet dat Richard Branson, de charismatische, dyslectische multimiljonair, die op 16 jarige leeftijd zonder diploma van school ging en die net zijn eigen ruimtehaven heeft geopend, ooit heeft gezegd: ‘Luister niet naar je accountant, want die ziet alleen maar wolven waar jij mogelijkheden ziet.’ Dat mag dan waar zijn, maar het betekent nog niet dat je als ondernemer je gezonde verstand moet thuislaten.
Flinke koppijn
Starters willen vaak te veel. Ze bieden een veel te breed of onsamenhangend assortiment producten of diensten aan, hebben hun doelgroep(en) niet zuiver op de korrel, doen ongefundeerde aannames over de markt waarin ze willen ondernemen en of begrijpen niet dat Nederland vergeven is van adviseurs, trainers, coaches, dat de spoeling erg dun is geworden en men waarschijnlijk van een minimumloon of minder moet zien rond te komen omdat ze geen onderscheidend en/of vernieuwend vermogen hebben. Zodra ik dit soort zaken in hun ondernemersplan terugvind, houd ik ze voor: ‘Als je zakelijk scheel wilt kijken vind ik dat best, maar je krijgt er wel een flinke koppijn van.’ Je aandacht verdelen over te veel verschillende zaken is hetzelfde als autorijden, terwijl je een boterham eet en zit te bellen. Geen van deze activiteiten zal erg succesvol verlopen en de kans dat je ongelukken maakt is groot. De meest voorkomende beginnersfout die ik in mijn praktijk tegenkom is: optimistische rekensommen maken. Niet alleen PABO-leerlingen schijnen slecht te kunnen rekenen; veel aanstaande ondernemers ook. Het is dan mijn taak om duidelijk te maken dat 1 + 1 geen 5 is, maar nog steeds 3.
Rare jongens, die ondernemers
Gelukkig doen de meeste ondernemers die ik begeleid het prima en zetten zij door waar anderen het laten afweten. Want: ga er maar aan staan in een land met meer regels voor ondernemers dan welk ander land in Europa. Met een overheid die ondernemen alleen met de mond stimuleert. Waar het bijna onmogelijk is goed personeel te krijgen en, áls je een keer iemand moet ontslaan, dit bijna onmogelijk is. Waar je bovendien moet opdraaien voor de ongevallen die werknemers tijdens het sporten oplopen. Je slapeloze nachten krijgt van de slechte betalingsmentaliteit in Nederland. Je veel meer uren draait dan de gemiddelde werknemer en je het je niet kunt permitteren om vijf weken op vakantie te gaan of een paar baaldagen op te nemen. Waar je bovendien veertig procent kans loopt om het vijfde ondernemersjaar niet te halen, en het praktisch onmogelijk is jezelf betaalbaar te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en andere bedrijfsrisico’s. Dan heb je toch een gaatje in je hoofd om ondernemer te willen worden? Asterix en Obelix zeiden het als: Rare jongens die ondernemers!
Optimisme is een deugd
In 2022 lieten ruim 23.000 dapperen zich, ondanks de energiecrisis, niet afschrikken en stapten vol goede moed naar het geboorteregister van ondernemend Nederland, de Kamer van Koophandel, om aan te tonen dat zij een optimistische kijk hebben op het leven én op het ondernemerschap. Optimisme is voor deze mensen geen keuze; het is noodzakelijkheid.
Een optimist:
- gelooft in een goede afloop van zaken; falen is geen optie
- bekijkt alles van de zonnige kant, ook als daar minder reden voor is
- ziet mogelijkheden in plaats van gevaren
- weet voor ieder probleem vijf oplossingen te bedenken
- volhardt in het vertrouwen dat vroeg of laat de kansen zullen keren.
Optimisme is dan ook mogelijk de verklaring voor het feit dat maar liefst zestig procent van alle startende ondernemers na vijf jaar nog volop bezig* is en deze kritische eerste jaren goed overleefd. Kortom, ondernemers zijn positievelingen en daar kunnen we er nooit teveel van hebben! Maar, wel met beide benen op de grond blijven staan hè?
Phil H. Kleingeld
* Bron: CBS