Veel bloggers en websitebouwers leven nog steeds in de veronderstelling dat foto’s, (maar ook muziek en video’s) die op het internet te vinden zijn, vrij van copyrights zijn. Velen werden al onaangenaam verrast door een gepeperde factuur van een advocatenkantoor die voor de copyrights van de maker van de foto opkwam. Dit artikel is niet alleen bedoeld voor degenen die foto’s van het net willen halen, maar ook voor iedereen die foto’s uploaden en niet precies weten hoe zij hun copyrights kunnen beschermen. Dus, controleer de copyrights!
Eenvoudig zoeken en controleren copyrights
In dit artikel beperk ik mij even tot een uitleg over hoe je het beste via Google Afbeeldingen naar geschikte foto’s kunt zoeken, hoe je kunt zien of je foto’s mag gebruiken voor je blog, website of andere toepassingen en onder welke voorwaarden. Stel, je hebt een foto nodig waarop pennen staan. Je tikt ‘pennen’ in de zoekbalk en je krijgt een enorme hoeveelheid foto’s met afbeelden van pennen voorgeschoteld. Als je op ‘Zoekmiddelen’ klikt verschijnt er een extra regel met keuze mogelijkheden, waaronder ‘Gebruiksrechten’. Dit is de knop waar je als eerste op wilt klikken om te weten welke foto’s vrij van copyrights kunnen worden gebruikt en onder welke voorwaarden. Je krijgt dan een uitklapschermpje te zien met 5 mogelijkheden. Als je geen factuur in je mailbox wilt krijgen, klik je niet op ‘Niet gefilterd op licentie’ maar alleen op een van de laatste 4 mogelijkheden. Wat je wel en niet met een foto mag doen wordt aangegeven door zogenaamde zes Creative Commons Licenties die het mogelijk maken gratis gebruik te maken van foto’s, video en/of muziekfragmenten.
Creative Commons
Creative Commons is een van oorspong Amerikaans systeem dat het mogelijk wil maken om creatieve werken, zoals bijvoorbeeld foto’s, muziek en video, vrijer beschikbaar te maken dan bij traditioneel auteursrecht of copyright mogelijk is. Het systeem geeft copyrighthouders zes verschillende ‘licenties’ die zij kunnen gebruiken om bij het verspreiden van materiaal problemen te voorkomen; voor zichzelf en voor degenen die hun materiaal verder willen verspreiden en delen. Het systeem is bijzonder eenvoudig in gebruik en geeft snel duidelijkheid via icoontjes en/of een lettercombinatie wat wel en niet is toegestaan.
Als alleen dit icoontje zichtbaar is, mag het werk worden gedeeld, gedistribueerd, bewerkt en voor commerciële doeleinden worden gebruikt maar moet wel de naam van de maker van het werk worden vermeld. Het kan ook zijn dat er geen icoon zichtbaar is maar wel de combinaties ‘CC‘ en ‘BY. Dit heeft dezelfde betekenis.
Dit icoontje betekent dat het kopiëren, distribueren, vertonen en uitvoeren van het werk en afgeleide werken is toegestaan, maar mag niet voor commerciële doeleinden worden gebruikt. Dit wordt aangegeven met de letters ‘NC’ (Non Commercial) Je kunt ook het icoontje gebruik met de Euro aanduiding.
Als dit icoontje zichtbaar is mag het werk worden gekopieerd en gedistribueerd worden, maar er mag niets aan het oorspronkelijke werk worden veranderd of toegevoegd. De gebruikte lettercombinatie is ‘ND’ (No derivative).
Dit icoontje geeft aan dat het werk gedeeld mag worden. Hiervoor wordt ook de lettercombinatie SA’ gebruikt. (Share alike)
Op basis van het voorgaande tref je onderstaand de meest gangbare zes combinaties aan die duidelijk aangeven wat je met de gevonden wel en niet mag doen.
Mocht je nu niet zo snel zien welke licentie van toepassing is, klik dan op de foto die je wilt hebben en je krijgt een uitvergroting daarvan te zien en klik op ‘Pagina bezoeken’.
Je krijgt daarna een uitvergroting te zien en rechtsonder tref je de details van de licentie aan.
Zoals je in dit voorbeeld ziet mag je de foto commercieel gebruiken en delen, als je de naam van de maker maar vermeldt. Door je aan de regels te houden voorkom je problemen en geef je eer aan degene die de eer van het oorspronkelijke werk toekomt.
Tips
– Gebruikers van een Flickr-account kunnen bij elke foto handmatig aangeven welke licenties zij willen gebruiken. De default is © hetgeen betekent dat je je alle rechten voorbehoudt en dat niets zonder jouw toestemming mag worden gebruikt.
– De extra filters die Google Afbeeldingen geeft, maken het ook mogelijk om o.a. op formaat van de foto te selecteren. Gebruik bij voorkeur een zo hoog mogelijke resolutie zodat, als je een foto groot gaat projecteren, geen wazig beeld ontstaat.
– Geavanceerd in Google Afbeeldingen zoeken kan ook door hier te klikken.
– Mocht je voor een presentatie geluid willen toevoegen, kijk dan ook even welke Creative Commons licenties van toepassing zijn!
Kijk maar eens op:
Free Music Archive
Bensound
Freesound
CCMMixter
SoundCloud
Jamendo