(Auto)biografieën worden al eeuwenlang geschreven en worden nog steeds met graagte gelezen. De levensbeschrijvingen geven vaak een nieuwe of andere blik op het leven van bekende mensen, maar bevatten ook interessante wetenswaardigheden. Ze zijn vaak een bron voor nadere analyse en bevatten de nodige leermomenten. Kortom, een interessant genre boeken.
Mensen, die hun eigen leven beschrijven, ervaren dat deze bezigheid effecten heeft op de lichamelijke en geestelijke gezondheid; in positieve vorm. Al schrijvend wordt het stressniveau verlaagd, worden herinneringen versterkt en heeft het o.a. een therapeutische werking op een burn-out. Biografisch schrijven zorgt ook voor inzichten in oorzaken en gevolgen van de eigen levensloop. Het geeft vaak antwoord op de vraag waarom de dingen gelopen zijn zoals ze deden en biedt aanknopingspunten voor analyse. Men krijgt al schrijvend een beter inzicht in zichzelf en, als men anderen toestaat hun biografie te lezen, kunnen eventuele hulpvragen ook nog eens beter en sneller beantwoord worden.
Re-integratie instrument
In de periode dat ik een klein, maar uiterst effectief re-integratiebedrijf had, ontdekte ik de kracht van biografisch schrijven. Eerst bij mijzelf en daarna bij mijn cliënten. Via biografisch schrijven kregen mijn re-integratie- en outplacementcliënten meer inzicht in zichzelf en bleken zij beter in staat om de stress en frustratie, vanwege baanverlies, merkbaar te verlagen. Een mogelijk nog belangrijker voordeel van autobiografisch schrijven is, dat het een antwoord geeft op de vraag waarom men vastliep in de carrière en/of problemen ervoer bij het vinden van een nieuwe baan. Dankzij het stressverlagende effect van autobiografisch schrijven werden de schrijvers als het ware ‘gereset’ en wonnen daardoor aan zelfvertrouwen en gaven blijk van een meer optimistische instelling. De voordelen van autobiografisch schrijven vallen bijna iedereen, in welke doelgroep dan ook, toe. Het middel kan worden ingezet tijdens groepsbijeenkomsten of bij 1 op 1 situaties. Het stelt re-integratiecoaches, outplacementadviseurs en werkmakelaars beter in staat om energieblokkades en motivatiebelemmeringen sneller in beeld te brengen, een betere match te kunnen maken tussen de cliënt en de arbeidsmarkt en op die manier een kwalitatief hogere en snellere uitstroom te realiseren.
De ontdekking van het ‘zelf’
Op zich is autobiografisch schrijven niets nieuws. Talloze bekende mensen als staatshoofden, topondernemers, filmsterren en om andere reden ‘bekende’ mensen, hebben autobiografische werken op hun naam staan (vaak door een ghostwriter samengesteld).
Niet iedere re-integrant zal de ambitie hebben om een complete autobiografie te schrijven, maar dat is ook niet noodzakelijk om effecten als:
– stressvermindering,
– hervinden energie en motivatie
– inzicht in het carrièreverloop
– het ontdekken van blokkades en
– het maken van een analyse waardoor zij weer sneller aan de bak kunnen.
te kunnen bereiken.
Autobiografisch schrijven, als nuttig en effectief instrument voor re-integratie en outplacement, is een vrij nieuwe toepassing. Het gaat hierbij niet alleen over iets van je af schrijven, de loopbaan of het tot nu toe geleden leven, maar om al schrijvend meer over jezelf te weten te komen. Bewustwording is het begin van ieder veranderingsproces en via het autobiografisch schrijven krijgt men snel een ‘helikopterview’ op het eigen leven, de samenhang tussen gebeurtenissen waardoor men een objectiever beeld daarover krijgt en men leert te letten op datgene waar men voorheen geen oog voor hand.
Autobiografisch schrijven is een praktische en systematische manier van werken om snel een effectief resultaat te kunnen boeken. De methodiek die ik bij het schrijven adviseer is de SPIN-methode van Huthwaite. Deze, van oorsprong een verkoopmethodiek, is uitstekend bruikbaar voor de ontdekkingstocht die autobiografisch schrijven is. De systematiek draait om het beschrijven van een specifieke gebeurtenis of periode waarbij 4 elementen in beeld worden gebracht. Die elementen zijn:
Situatie
Probleemanalyse
Implicaties
Nuttig effect
Situatie
Tijdens het schrijfproces is het belangrijk dat de cliënt de eigen perceptie van de huidige situatie, waarin men zich nu bevindt, zo uitvoerig mogelijk beschrijft en de daarmee samenhangende gevoelens. De cliënt wordt geadviseerd alleen de situatie te beschrijven, maar wel zo uitgebreid mogelijk. De cliënt wordt op het hart gedrukt zich niet te bekommeren om spelling, grammatica, interpunctie of andere taalkundige wetten, omdat dit voor het proces niet van belang is. Laat de cliënt een schrijfplek uitzoeken waar deze zo min mogelijk wordt afgeleid door visuele en/of auditieve prikkels. Dit om een ongestoorde gedachtegang niet onnodige te onderbreken.
Probleemanalyse
Na het beschrijven van de ontstane situatie wordt de cliënt gevraagd om het probleem, dat tot de huidige situatie heeft geleid, zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. De cliënt kan daarbij worden geholpen door haar/hem de eigen perceptie van het ‘waarom’ te beantwoorden.
Vragen als:
‘Waardoor kwam ik in die situatie?’
‘Waarom reageerde ik zoals ik deed?’
‘Welke rol speelde ik zelf bij het ontstane probleem?’
‘Wie anders heeft er een rol gespeeld bij het ontstane probleem?’
‘Welke belemmeringen heb ik ervaren?’
‘Welke rol/invloed hebben vrienden, familie, collega’s, managers (etc.) gehad op het ontstane probleem.
Implicaties
Dit is mogelijk wel het belangrijkste aspect van het autobiografisch schrijven. Op dit punt aangekomen wordt de cliënt gevraagd om de implicaties, de gevolgen, van het beschreven probleem zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven; inclusief iedere zintuiglijke waarneming die daarmee gepaard ging. Het beschrijven van de ontstane gevoelens zijn van groot belang en wat ook daarvan de gevolgen waren van het beschreven probleem of problemen). Door de beschrijving van de implicaties zal het bewustwordingsproces op gang worden gebracht en stelt de schrijver, bij het teruglezen, zichzelf in staat de situatie al wat afstandelijker te bekijken.
Nuttig effect
Op dit punt van het autobiografisch schrijven aangekomen, wordt de cliënt gestimuleerd om na te denken over mogelijke nieuwe, gewenste situatie(s) en wat daarvan de voordelen zouden kunnen zijn. Het doel van het beschrijven van mogelijke nuttige effecten is om de cliënt te leren in mogelijkheden te denken.
Na de schrijfoefening moet aan de cliënt gevraagd worden haar/zijn verhaal hardop voor te lezen. Dit dient de volgende doelen:
- Door zichzelf te horen spreken helpt dit bij het bewustzijnsproces. Men komt dan vaak zelf tot de conclusie hoe oprecht of sociaal wenselijk de autobiografie is beschreven en welke waarde men daaraan toekent.
- Het geeft de luisteraar de gelegenheid om in te haken op het beschrevene, te ontdekken in welke mate het beschrevene reëel en waarheidsgetrouw klinkt en om aanvullende vragen te stellen; ter verdieping van en/of controle op punt 1.
- Het ontwikkelen van een duidelijke doelstelling en het pad dat wordt ingeslagen naar een effectief en snel re-integratietraject.
Een plaatje zegt…
Wat het schrijfproces een extra dimensie kan geven is om de cliënt aan te moedigen om haar/zijn teksten van illustraties te voorzien. Dat kan een tekening zijn, een schets, een grafiek, foto’s of andere visualisaties. Dit alles onder het bekende motto dat een plaatje vaak meer vertelt dan 1000 woorden. Aan het gebruik van visualisaties zitten een aantal voordelen voor zowel de schrijver als de adviseur:
- Verduidelijking van een tekst.
- Meer inzicht in emoties/blokkades die spelen door op de keuze van de illustraties te letten.
- Extra aanknopingspunten om door te vragen.
- Het krijgen van een completer beeld.
Om zelf te ervaren of de beschreven methodiek ook voor jou werkt, heb ik maar 1 advies; probeer het een keer uit en verbaas je over het resultaat.
Lees ook eens:
Hoe schrijf ik een boek deel 1 (voorbereidingen)
Hoe schrijf ik een boek deel 2 (Het schrijfproces)
Hoe schrijf ik een boek deel 3 (Taal, omvang en verspreiding)
