De Nederlandse boekenmarkt is een interessante paradox. In 2024 werden 43 miljoen boeken verkocht voor een totale omzet van 690 miljoen euro, maar informatieve non-fictie daalde met 9%. Dit lijkt slecht nieuws voor auteurs van zakelijke non-fictie, maar het tegenovergestelde is waar. Deze daling betreft vooral de platgetreden paden – precies waarom het vinden van onontdekte niches zo cruciaal is.
De kracht van het onontdekte terrein
In de jaren tachtig en negentig, lang voor het internettijdperk, ontdekte ik mijn eerste goudader: telefonische communicatie. Het lijkt nu misschien vanzelfsprekend, maar destijds bestond er nauwelijks literatuur over hoe telefonistes, secretaresses, telefonische verkopers of managers van telemarketing-afdelingen hun vak professioneel konden uitoefenen.
Die ontdekking gebeurde niet per toeval. Ik constateerde een groeiende behoefte in de markt toen ik mij specialiseerde in het verzorgen van telefoontrainingen. Steeds meer bedrijven werden afhankelijk van telefonische communicatie, maar niemand leerde mensen hoe ze dit effectief moesten doen. Terwijl grote uitgevers zich richtten op algemene managementtheorieën, vond ik mijn niche in de praktische, specifieke vaardigheden die mensen daadwerkelijk nodig hadden en … een kwaliteitsuitgever die er wel brood in zag.
Hetzelfde principe paste ik toe op timemanagement, klantenservice, netwerken en het schrijven van offertes via neuroselling technieken. Elk van deze onderwerpen was een onontgonnen gebied waar bedrijven naar oplossingen zochten, maar waar de uitgeverswereld nog niet op had ingespeeld.
Van goudader naar platgetreden pad
Vandaag zijn die onderwerpen inderdaad platgetreden. Bol en Amazon hebben duizenden boeken over timemanagement en klantenservice in de aanbieding. De kans dat een traditionele uitgever nog interesse toont in “weer een boek over netwerken” is minimaal geworden. De 9% daling in informatieve non-fictie verkoop in 2024 bevestigt dit. Lezers hebben het wel gehad met de bekende onderwerpen.
Maar niet getreurd, hier ligt juist de kans voor de slimme auteur: nieuwe niches ontdekken! Je moet alleen weten waar je die kunt vinden. Zonder te pretenderen dat ik daarover de wijsheid in pacht heb, adviseer ik je om eens naar de volgende ontwikkelingen te kijken om daarin een niche te ontdekken.
- Technologische ontwikkelingen
Elke nieuwe technologie creëert behoefte aan praktische gidsen. Denk aan het ontwarren van de lawine aan AI-apps, team management of cybersecurity voor niet-technische managers. De snelheid waarmee technologie verandert, betekent dat er altijd nieuwe kennislacunes ontstaan.
Denk ook eens aan de frustrerende situaties rond mensen die in ‘het systeem’ van grote bedrijven en instellingen vastlopen. (De recente toeslagen affaire is daarvan een voorbeeld.)
- Demografische verschuivingen
De vergrijzing, de instroom van Gen Z op de werkvloer, en veranderende werkvormen creëren nieuwe uitdagingen. Hoe geef je leiding aan een team van vijf generaties? Geeft dit mogelijkheden voor boeken die een andere visie op ondernemen hebben of ideeën hoe welvaart beter verdeeld kan worden?
- Ellende met regelgeving
Nieuwe wetgeving creëert vaak een directe behoefte aan praktische handleidingen hoe daarmee om te gaan. De AVG heeft bijvoorbeeld een golf aan ‘how-to’ boeken opgeleverd. Kijk daarom maar eens naar mogelijke trends in jouw sector.
- Een praktische mix van bekende onderwerpen
Combineer twee verschillende onderwerpen op een nieuwe manier. “Klantenservice voor introvert managers” of “Kwantum Timemanagement voor betere productiviteit” kunnen verrassend effectief zijn.
Benut de internationale kans
Omdat ik acht jaar als internationaal reisleider heb gewerkt en met een Spaans schone ben getrouwd, ga ik me wat meer op een bredere markt oriënteren. Anderstalige boeken groeiden in 2024 met 8% en vormen nu 22% van de Nederlandse markt; voornamelijk Engelstalige titels. Ik spreek goed Engels en Spaans en dat biedt me twee kansen die ik aan het uitwerken ben. Misschien ook voor jou een idee.
Engels schrijven: Als je goed Engels spreekt, is de Angelsaksische markt vele malen groter dan de Nederlandse. Een niche die in Nederland te klein lijkt, kan internationaal zeer winstgevend zijn.
Spaans schrijven: De Spaanstalige markt wordt vaak over het hoofd gezien, maar omvat 500 miljoen sprekers wereldwijd. Zakelijke non-fictie in het Spaans kent bovendien minder concurrentie dan in het Engels.
Ben je de taal onvoldoende machtig? Neem een vertaler in de armen of kijk eens of AI met acceptabele vertalingen komt.
De zelfpublicatie revolutie
Traditionele uitgevers zijn risicomijdend geworden. Ze willen bewezen concepten met gegarandeerde oplagen van minimaal 3.000-5.000 exemplaren. Voor nieuwere niches is dit vaak onrealistisch.
Zelfpublicatie biedt de perfecte oplossing. Met platforms als Bol.com, Kobo, Amazon KDP, om er een paar te noemen, kun je direct naar de markt. (In gedrukte vorm en/of e-book) De lagere overhead betekent dat je winstgevend kunt zijn met oplagen van 500-1.000 exemplaren. Perfect voor nicheonderwerpen.
Praktisch stappenplan voor niche-ontdekking
- Welke uitdagingen zie je om je heen die nog niet adequaat zijn geadresseerd in de literatuur?
- Online zoeken. Kijk op LinkedIn- en Facebook-groepen, raadpleeg AI-modellen met zoekopdrachten zoals met Gemini, Claude, ChatGPT, Perplexity, volg het zakelijke nieuws.
- Doe concurrentieonderzoek. Gebruik Google Trends om te zien hoeveel boeken er al bestaan over jouw potentiële onderwerp.
- Schrijf een blog artikel of LinkedIn post over je onderwerp. De reacties geven je een indicatie van de marktbehoefte.
- Begin met een kort e-book van 50-75 pagina’s; eventueel in ePub bestand en test de markt voordat je een volledig boek schrijft. (Hoe je een ePub maakt lees je hier.)
De Nederlandse realiteit
Met een gemiddelde boekprijs van ongeveer € 15- € 16 en een stabiele maar verzadigde markt, moet je realistisch zijn over Nederlandse verkoopcijfers. Een goed presterende non-fictietitel in Nederland haalt misschien 1.000-2.000 exemplaren in het eerste jaar. Dat klinkt weinig, maar bij zelfpublicatie kun je daar toch redelijk aan verdienen.
Belangrijker nog: een succesvol niche-boek in Nederland kan de springplank zijn naar de internationale markt, spreekbeurten, consultancy-opdrachten, en vervolgboeken.
Lessen uit 40 jaar schrijfervaring
Als auteur en ghostwriter heb ik geleerd dat timing alles is. De onderwerpen waar ik in de jaren tachtig over schreef, waren perfect getimed, net voor de grote golf aan managementliteratuur. Vandaag moet je hetzelfde doen: anticiperen op trends in plaats van erop reageren.
De beste niches ontstaan op het snijvlak van opkomende problemen en bestaande expertise. Kijk naar je eigen professionele achtergrond: welke unieke combinatie van kennis en ervaring bezit je die anderen missen?
Conclusie
Ook al daalt de belangstelling voor informatieve non-fictie in Nederland, groeit de totale boekenmarkt nog steeds. Er is gewoon verschuiving naar andere onderwerpen en formaten. Voor de slimme auteur betekent dit kansen te over, mits je bereid bent om verder te kijken dan de platgetreden paden.
De kunst ligt in het vinden van die smalle, diepe niche waar jij de expert bent en waar anderen nog niet hebben geschreven. Combineer dat met de mogelijkheden van zelfpublicatie en internationale markten, en je hebt een recept voor succes – ook in een verzadigde markt.
Begin vandaag met observeren. Welke problemen zie je om je heen waar nog geen boek over is geschreven? Dáár ligt jouw volgende niche. En, als je eens vrijblijvend met me wilt sparren over jouw boekidee, neem dan even contact met me op.
