Als ervaren auteur en ghostwriter van inmiddels 33 boeken, variërend van zakelijke non-fictie tot persoonlijke biografieën, kom ik regelmatig in aanraking met kritiek op het gebruik van AI tijdens het schrijfproces. Bijgaand een korte samenvatting van de meningen die ik regelmatig te horen krijg over het gebruik van LLM’s als ChatGPT en anderen:
- ‘Als je AI gebruikt ben je geen schrijver.’
- ‘AI is een vorm van luiheid.’
- ‘AI schendt copyrights’
- ‘AI is oppervlakkig’
- ‘AI maakt broodschrijvers overbodig.’
Met dit artikel hoop ik af te kunnen rekenen met enkele meningen over het gebruik van AI door de feiten te noemen en hoe ik hiertegen, vanuit mijn eigen praktijkervaring en visie, tegenaan kijk.
‘AI is een vorm van luiheid’
Ten eerste wordt AI vaak verkeerd begrepen als een vorm van luiheid of gebrek aan creativiteit. In werkelijkheid gebruik ik AI-modellen als Novelcrafter, Soduwrite, Claude, ChatGPT, Perplexity, Gemini e.a. niet om het creatieve proces te vermijden, maar juist om het te versterken. AI neemt me tijdrovende taken uit handen, waardoor ik me kan richten op wat écht belangrijk is: het vertellen van een meeslepend verhaal, het diepgaande onderzoek en het leveren van kwalitatieve inhoud.
‘AI schendt copyrights’
Een veelgehoord misverstand is dat het gebruik van AI illegaal zou zijn of dat werk dat met behulp van AI tot stand komt automatisch auteursrechtelijk problematisch wordt. Dat klopt niet. AI-systemen zoals ChatGPT en de anderen die ik noemde, maken gebruik van trainingsdata die wettelijk toegestaan zijn en binnen de kaders vallen van het huidige auteursrecht. AI kopieert of reproduceert geen teksten, maar leert relaties tussen woorden, patronen en structuren te herkennen, waardoor originele inhoud ontstaat. Er zijn enkele gevallen bekend, hoofdzakelijk in de USA waarbij teksten werden overgenomen uit jurische documenten en trainingsmateriaal die als inbreuk op de copyrights werden gezien. Voor zakelijke non-fiction en biografieën is nog geen enkel geval bekend. Overigens, copyrightsschendingen vinden ook zonder AI plaats zoals mij overkwam toen een trainster een van mijn boeken op eigen naam had uitgegeven, inclusie enkele typo’s in het boek! Zij verkocht het aan een opleidingsinstituut die hun logo daarop plakte. Enfin, dit instituut moest diep in de buidel tasten om een rechtzaak te voorkomen. Maar, dit is een van de zelfdzame uitzonderingen. Mensen schenden copyrights, maar een AI kan dit niet.
‘AI is oppervlakkig’
Ook het verwijt dat door AI gemaakte teksten oppervlakkig zouden zijn, deel ik niet. Een AI-hulpmiddel maakt inderdaad vaak een eerste conceptversie, maar juist hierin ligt voor mij de minste waarde. Het echte werk gebeurt pas daarna: het grondig redigeren, verbeteren en verfijnen van teksten. Juist die nabewerking, die grofweg 90% van de waarde uitmaakt, vraagt om mijn expertise, ervaring en mijn manier van schrijven.
Daarnaast leeft de angst dat AI plots of paragrafen uit bestaande werken zou “stelen”. Dit is technisch gezien vrijwel onmogelijk, aangezien elk boek of artikel een verwaarloosbaar klein onderdeel vormt van de enorme dataset waarmee AI getraind is. AI begrijpt geen teksten zoals mensen dat doen, maar benadert taal via wiskundige patronen en relaties tussen woorden.
‘AI maakt broodschrijvers overbodig’
Mijn toekomst als ghostwriter en auteur ligt volgens mij niet in het vermijden, maar juist in het omarmen van AI. Hoewel AI op termijn technisch misschien zelfs hele boeken zou kunnen produceren, zal de menselijke factor essentieel blijven. Lezers zoeken menselijke verbinding en authenticiteit, iets wat geen enkele AI volledig kan vervangen.
Gebruik de middelen uit de ‘schrijverskeuken’
In hedendaagse restaurants rondkijkend, kom je tot de conclusie dat er allerlei apparaten worden gebruikt om je diner snel en van een goede kwaliteit na de bestelling op tafel te krijgen. Met schrijvers werkt het niet anders.
Daarom zie ik AI niet als bedreiging, maar als een innovatief en krachtig hulpmiddel dat mij helpt kwalitatief betere boeken te produceren en waarmee ik meer ruimte krijg voor creativiteit en persoonlijke verbinding met mijn lezers. Uiteindelijk zullen kwaliteit en authentieke menselijke interactie bepalend blijven voor succes, ongeacht of een boek met of zonder AI tot stand komt.
