Als je naar een bepaalde politicus in de Kamer kijkt (Nee, namen noemen we niet.), zal het je niet ontgaan dat deze zich regelmatig bedient van opvallende retoriek waarin hij regelmatig Latijnse woorden gebruikt. Veel van zijn volgers zien dat voor intelligentie aan. Als je dan ook nog uit je hoofd gedichten kunt oplepelen, heb je het helemaal gemaakt.
Op zich heeft het zin om je intelligenter en/of deskundiger voor te doen dan je bent, want dan straal je gezag uit en maakt het je geloofwaardiger dan je bent. Je loopt alleen het risico dat iemand daarin gaten schiet en dan is je reputatie volledig naar de knoppen. Nee, het is veiliger om je af en toe van de domme te houden.
Dom is slim
Een door verkopers veelgemaakte fout is om te denken dat de kopende partij leek is op hun vakgebied. Professionele inkopers houden zich regelmatig met opzet van de domme om op het juiste moment hun troeven uit te spelen. Verkopers kunnen natuurlijk dezelfde slimme tactiek hanteren door, ook al weten ze veel van de business van de prospect, zich van de domme te houden.
In de periode dat ik als reisleider werkte, hield ik mij soms ook van de domme. Ik deed alsof ik de taal van het bezoekende land niet sprak zodat ik lokale gidsen kon controleren op hun integriteit en kennis. De reden voor mijn gefingeerde ‘domheid’ was om mijn klanten te beschermen tegen oneerlijke praktijken of om te voorkomen dat zij woekerprijzen betaalden voor souvenirs die dat niet waard waren.
Actieve gebruikers van sociale media, waarvan ik er een ben, hebben soms de neiging om ongenuanceerde en niet onderbouwde argumenten met ‘wijsheid’ te bestrijden. Dat is zinloos omdat dit eerder verharding en verscherping van standpunten oplevert. Het helpt wel om je van de domme te houden, niet met tegenargumenten te komen maar met vragen; Socratische vragen. Het doel van deze vragen is om twijfel te zaaien over hun meningen en overtuigingen. Dat betekent niet dat je iemand belachelijk maakt maar tot nadenken dwingt over het specifieke onderwerp dat wordt aangekaart. Stel daarom geen te algemene vragen maar specifieke vragen. Klik hier voor voorbeelden.
Dommer lijken dan je bent; voordelen!
Baltasar Gracián y Morales schreef al in de 17e eeuw, vrij vertaald: ‘Niet iemand die een dwaasheid begaat is dom, maar degene die hem niet weet te verbergen. Men moet zijn hartstochten verbergen en zijn ondeugden nog meer. Alle mensen begaan fouten, maar met dit verschil dat verstandige mensen ze verborgen houden en de dommen ze aankondigen. Een reputatie berust meer op geheimhouden dan presteren. Misstappen van grote mannen vallen meer op dan een zonsverduistering.’
Misschien dat je alleen al om die reden moet oppassen om jezelf te veel in de publieke kijker te spelen.
Een ander voordeel van je dommer voordoen dan je bent, is dat je eerder met rust wordt gelaten dan degenen die zich als slimmerik presenteren. Deze tactiek werd vroeger al toegepast door keizers en koningen die zich in hun kinderjaren dwaas gedroegen. Ze sloegen daarna als volwassenen keihard toe. Iedereen in hun omgeving kreeg het pas door toen het te laat was.
Nog een voordeel is dat, als je mensen complimenten maakt over hun ‘intelligentie’, successen en/of standpunten, ze je een stuk aardiger vinden en je daarom meer van hen gedaan krijgt. Het is maar dat je het weet!