Een paar van de eerste vaardigheden die mensen leren zijn spreken, lezen en schrijven. Deze communicatie-instrumenten zijn niet alleen levensbepalend, maar ook vaak letterlijk van levensbelang. Hoe beter men in staat om verbaal en schriftelijk te communiceren, en door veel lezen de kennis te verhogen, vergroot men de overlevingskansen in deze maatschappij en de kansen op succes; zakelijk en/of privé.
De schrijfrenaissance
Aan schrijven kan je veel plezier beleven, zoals miljoenen over de hele wereld al hebben ontdekt. Let maar eens op het enthousiasme waarmee wordt ge-sms’t, getwitterd en de toenemende gewoonte om gesprekken onder vier ogen, of via de telefoon, in te ruilen voor het uitwisselen van boodschappen via e-mail. Ja, schrijven maakt een renaissance door!
Enkele bewijzen daarvan zijn bijvoorbeeld dat er steeds meer Nederlanders zijn die met de wens rondlopen hun levensverhaal te (laten)schrijven. De markt speelt daar handig op in via een ruim aanbod van allerlei schrijfcursussen, dat het aantal tekstschrijvers met een profiel op Linkedin bijna dagelijks groeit (dat zijn er inmiddels liefst 3500), Paulien Cornelisse die met haar boekjes een steentje bijdraagt aan de toenemende belangstelling voor de Nederlandse taal en het, helaas niet meer uitgezonden, nationaal dictee dat jaarlijks veel deelnemers trok en het groeiende aantal blogs. Nooit eerder in de geschiedenis van de mens wordt zoveel gepubliceerd als nu!
Oorzaak frustraties
Niet iedereen zet zich met plezier aan het schijven. Vraag dat maar eens aan de rond 400.000 werkelozen in Nederland. Onder hen zit een behoorlijk aantal 50plussers dat na het schrijven van een paar honderd sollicitatiebrieven er inmiddels wel achter zijn dat hun kansen op de arbeidsmarkt niet al te hoog moeten worden ingeschat. Veel sollicitanten in de genoemde doelgroep raken daardoor behoorlijk gefrustreerd en, zonder ze allemaal over een kam te scheren, is men zelf deels verantwoordelijk voor de ontstane frustraties. Als je 30 jaar voor eenzelfde werkgever hebt gewerkt en je van de ene op de andere dag te horen krijgt dat je bedrijf failliet is of de productie naar een land met goedkopere arbeidskrachten wordt verplaatst, dan heeft men waarschijnlijk te lang hetzelfde werk gedaan en vergeten tijdig over te schakelen toen het nog kon! Zo simpel is het vaak. Wat doet de werkeloze na het aanzeggen van het ontslag? Deze zoekt vaak nog steeds naar banen die men eerder heeft uitgeoefend maar waarvan men zich onvoldoende realiseert dat daar geen vraag meer naar is of waarvan de productiemethoden via bijvoorbeeld 3D-technieken mensenwerk deels overbodig maakt.
Wie heeft mijn kaas gepikt?
Werkgevers zijn vaak verplicht om, vanwege de Wet Poortwachter, overtallige werknemers die men wil ontslaan, een re-integratie of outplacementtraject aan te bieden om hen te helpen met het vinden van een nieuwe werkkring. Dit laat men als regel over aan re-integratie- en outplacementbureaus die zich vaak richten op hulp bij het solliciteren bij een andere werkgever door sollicitatietrainingen aan te bieden en/of netwerken in te schakelen om hun klanten geplaatst te krijgen. Niet zelden krijgt men dan ook een cursus in het gebruik van Linkedin als sollicitatie-instrument. Daar is op zich niets mis mee, maar om enigszins zichtbaar te worden via sociale media heb je wel tijd en volgers nodig. Omdat de werkeloosheid onder de 50plussers nog steeds niet sterk daalt, zal het herplaatsen van oudere werknemers een lastige klus blijken. Het aanbieden van sollicitatietrainingen heeft vaak alleen maar een frustrerend effect omdat men naar banen blijft zoeken die er (nog) niet zijn of die aan het einde van de levenscyclus zitten. Het boekje ‘Wie heeft mijn kaas gepikt’, waar het woord ´Kaas´ als metafoor wordt gebruikt voor wat wij in dit leven willen, beschrijft precies de genoemde problematiek! Willens en wetend loopt men uitzendbureaus en UWV-kantoren plat in de hoop de vertrouwde baan te vinden die er niet is en ook niet meer zal komen. Maar nee, ze blijven het, tegen beter weten in, toch steeds maar weer proberen. Het gevolg daarvan is dat men verder gefrustreerd raakt vanwege de zoveelste onpersoonlijke afschrijving en hen moed in de schoenen zakt om nog enigszins gemotiveerd te solliciteren. De puf is er compleet uit!
Biografisch schrijven als keerpunt in de carrière
Vraag aan een willekeurige werknemer: ´Wat wilde je worden toen je jonger was?´ en stel daarna de vraag hoe ze in de huidige baan terecht zijn gekomen. Dan krijg je meestal als antwoord dat het niet het werk is dat zij wilden doen toen ze jong waren. De vraag is dan ook gerechtvaardigd: ‘Vertel eens, wat kwam er tussen?’
In mijn geval wist ik wat ik wilde worden toen ik 12 was. Ik had de volgende beroepen in gedachte:
– schrijver/journalist
– toneelspeler of cabaretier
– docent.
Een streven dat, van huis uit, stelselmatig werd tegengewerkt en het heeft mij bijna 30 jaar gekost om ´full circle´ te komen en mijn jeugdwensen te realiseren. De les die ik daaruit heb getrokken is dat het een stuk sneller kan om doelen te bereiken en dát inzicht wil ik hier graag met je delen.
Wat kwam er tussen?
Iemand die werkeloos dreigt te worden doet er verstandig aan om niet direct in het wilde weg op iedere willekeurige baan te solliciteren, maar eerst eens de tijd te nemen om na te denken over de gemaakte keuzes in het verleden, te evalueren welke ervaringen (positief, neutraal en negatief) men daarmee heeft opgedaan. Dat kan aan de hand van zichzelf vragen stellen als:
‘Hoe ben ik hier zo terecht gekomen?’
‘Wat wilde ik vroeger eigenlijk gaan doen?’
‘Wat kwam er tussen zodat ik wat anders ging doen?’
´Wie hebben invloed uitgeoefend op mijn carrièrekeuzes?’
´Hoe heb ik dat achteraf ervaren?´
‘Wat wil ik eigenlijk het liefst met de rest van mijn carrière en privéleven doen?’
‘Welke capaciteiten zien anderen in mij?’
‘Wat houdt mij tegen om totaal iets anders te gaan doen?´
´Waar ben ik bang voor?´
‘Welke hoogtepunten kan ik mij herinneren?’
‘Welke dieptepunten heb ik beleefd ….. en hoe heb ik die verwerkt?
Nadenken op papier is een probaat middel om die vragen te beantwoorden en biografisch schrijven is daarvoor een prima instrument. Voor de een is het van zich afschrijven van frustraties al een middel om een streep onder het verleden te zetten zodat men blokkades, om naar de toekomst te kijken, opheft. Voor een ander in het een zoektocht naar de achtergronden van eerder gemaakte beslissingen. Schrijven om te leren begrijpen wat en wie die keuzes heeft beïnvloed zodat men leert ontdekken in welke mate men zelf aan het stuur van de eigen carrière heeft gestaan en/of het tijd wordt om de eerder ingeslagen richting van de carrière te veranderen in een richting die betere kansen op succes biedt.
Motivatie geeft energie
Bij een ooit door mij opgezet re-integratiebedrijf, gespecialiseerd in de eerder in dit artikel genoemde doelgroep, hebben veel van mijn klanten baat gehad bij biografisch schrijven en een nieuwe werkkring gevonden die in ruim 90% van alle gevallen totaal verschilde van de baan die men verloor. Bij 134 klanten leefde de wens om niet meer afhankelijk te zijn van een werkgever, maar om als zzp’er of ondernemer aan de slag te gaan; vaak ondanks aanvankelijke bezwaren dat zelfstandigheid onzekerheid met zich mee bracht. Van die 134 hebben er 128 de crisis van de afgelopen jaren weten te overleven. Dit kan een indicatie zijn dat biografisch schrijven, onder deskundige begeleiding, heeft geholpen om de verloren motivatie terug te vinden, hun ware passie te (her)ontdekken, realistische plannen wisten uit te werken om daarmee in de praktijk met hernieuwde energie aan de slag te gaan.
Probeer het eens uit. Wat heb je te verliezen?